پادکست
زاویهدید؛ داستان فارسی در تبعید
پادکست “زاویهدید” به معرفی آثار ارزشمندی که به قلم نویسندگان در تبعید خلق شدهاند میپردازد. سازندگان این پادکست پس از مطالعهی کتابهای داستانی این نویسندگان، نگاهی بر ویژگیهای این آثار دارند. این نگاه شامل نقد ادبی نمیشود چون زمان زیادی را میطلبد، بلکه ویژگیهای محتوایی و ساختاری داستانها در پادکستی حدود ۲۰ دقیقه معرفی میشوند.
این پادکست تاکنون در ۱۰ قسمت تهیه شده است. سازندگان آن بهرام مرادی، نویسنده، و مریم مردانی، نویسنده و روزنامهنگار، هستند و تهیهکنندهی آن پایگاه خبری امل برلین! میباشد. در ادامه به معرفی مختصری از هر قسمت میپردازیم.
مجموعهداستان الفبای گورکنها/ هادی کیکاووسی
نخستین پادکست نگاهی است به مجموعه داستان “الفبای گورکنها” نوشتهی هادی کیکاووسی، نویسندهی ایرانی ساکن پراگ. این کتاب دومین مجموعه داستان از این نویسنده بهشمار میرود. کیکاووسی در هر داستان یکی از مسائل اجتماعی جامعه ایران را طرح میکند. در بیشتر داستانها اتفاقی جادویی یا غیرواقعی میافتد، اما برای شخصیتهای داستان اصلن عجیب نیست. واقعیت در برخی داستانهای این کتاب بدون رنگآمیزی و با جملههایی ساده تصویر میشوند، اما برخی داستانهای دیگر فضا و موقعیتی شاعرانه دارند. داستانها تازگی و طراوت زبانی و تصویری دارند و کنجکاوی خواننده را تحریک و تقویت میکنند.
رمان دریغا ملاعمر/ محمد آصف سلطانزاده
در دومین پادکست به رمان “دریغا ملاعمر” نوشته محمدآصف سلطانزاده، نویسندهی افغانستانی ساکن کپنهاک، پرداختهایم. شخصیت مرکزی این رمان ملاعمر، رهبر طالبان بین سالهای ۱۹۹۶ تا ۲۰۰۱، است. ساختار این رمان شباهت زیادی به تراژدیهای یونان باستان دارد و با بهرهگیری از زبانی محکم، تصویری و شفاف دنیای درونی انسان افغانستانی را بازتاب میدهد. همچنین نویسنده با کمک تخیل به خوبی توانسته به درون سلطهگری بزدل به نام ملاعمر نفوذ کند و تقدس او را فروریزد.
رمان تاریکی/ حسین مرتضائیان آبکنار
پادکست سوم به معرفی رمان “تاریکی” نوشتهی حسین مرتضائیان آبکنار، نویسندهی ایرانی ساکن لسآنجلس، پرداخته است. به گفته نویسنده: «این رمان چهل تکه، سرگذشت یک ملت است تا فراموش نکنیم.» این رمان از اپیزودهای گوناگونی تشکیل شده که پیوندی درونمایهای با هم دارند. هر اپیزود موضوعی جدا دارد که تاریخ معاصر ایران را کنکاش میکند. این رمان رویکردی پستمدرنیستی دارد و همهی اپیزودهای آن در تاریکی رخ میدهند.
رمان من در پرانتز/ فریبا صدیقیم
چهارمین پادکست نگاهی است به رمان “من در پرانتز” نوشتهی فریبا صدیقیم، نویسنده ایرانی ساکن لسآنجلس. این رمان رویکردی روانکاوانه دارد و سه مرحله از زندگی نیلوفر، دختری ایرانی، را تصویر میکند. یکی مرحلهی کودکی که مادرش را از دست میدهد. مرحله دوم، آغاز جوانی که با دوست پسرش به لسآنجلس فرار میکند و مرحلهی سوم ده سال پس از مهاجرت است که به شناخت عمیقتری از خود میرسد.
رمان سنگینی دیگران/ بهرام مرادی
پادکست پنجم به رمان “سنگینی دیگران” نوشتهی بهرام مرادی، نویسندهی ایرانی ساکن برلین، پرداخته است. این رمان روایت زندگی پسری به نام پیمان است که در سال ۱۹۸۱، وقتی ۱۳ سال دارد، در ایران به اشتباه دستگیر میشود و به زندان میافتد. نویسنده از این پس دنیای زندان را تصویر میکند. این رمان تجربهی انسان ایرانی را از جنگ، انقلاب، سرکوب، زندان، تبعید و مهاجرت روایت میکند.
مجموعهی مرثیهای برای شکسپیر/ شهروز رشید
در ششمین پادکست به دو داستان از مجموعهی “مرثیهای برای شکسپیر” نوشتهی شهروز رشید پرداختهایم. او شاعر، نویسنده، مترجم، پژوهشگر و منتقد ساکن برلین بود که سه سال پیش درگذشت. این کتاب از هفت متن تشکیل شده که پنج متن آن جستار و دو متن دیگر داستان کوتاه هستند. این داستانها با ساختار روایی، شخصیتپردازی خلاق، زبان و لحنی سازگار با شخصیتها و داستانهایی سراسر طنزآمیز روایت میشوند. شخصیتهای مرکزی آنها آونگ میان دو دنیای انسان ایرانی هستند: دنیای اسطورهای گذشته و دنیای فردیتیافتهی امروزی.
رمان مرگ دیگر کارولا/ محمود فلکی
هفتمین پادکست نگاهی است به رمان ” مرگ دیگر کارولا” نوشتهی محمود فلکی، نویسنده، شاعر، منتقد و پژوهشگر ایرانی ساکن هامبورگ. این رمان از سه روایت و سه شخصیت محوری تشکیل شده است. بهروز پناهی یکی از شخصیتهاست که عاشق زنی آلمانی به نام کارولا میشود. این رمان به دلیل وجود عنصر “عدم قطعیت” از ساختار رمانهای سنتی پیروی نمیکند. فلکی در این رمان همچنین از عناصر رمان جنایی بهره گرفته است.
رمان به شهادت یک هرزه/ امین انصاری
پادکست هشتم نگاهی است به رمان “به شهادت یک هرزه” نوشتهی امین انصاری، نویسندهی ایرانی ساکن ملبورن. درونمایهی اصلی این کتاب فراخوانی روانزخمها (یا تروماهای) فراموششده یا انکار شده است. شخصیت محوری آن مردی ایرانی است که به استرالیا مهاجرت کرده و در طول سفر به شهری دیگر بارها به گذشته فلشبک میزند. او در این سفر با گذشتهی خودش روبهرو میشود و با آن تصفیهحساب میکند.
مجموعهداستان سایههای موهوم/ محبوبه تیموری
پادکست نهم به معرفی مجموعه داستان “سایههای موهوم” نوشتهی محبوبه تیموری، نویسندهی افغانستانی ساکن کالیفرنیا، پرداخته است. داستانهای این مجموعه از دیدگاه درونمایه به دو دسته تقسیم میشوند. دستهی اول، داستانهایی که جنگ و نتایج زیانبارش را در زندگی اجتماعی انسانها نشان میدهند و دستهی دوم، داستانهایی که روابطی ناانسانی را به تصویر میکشند. در کانون این دسته هویت سرکوبشدهی زن در جامعهای پدر/مردسالارانه جا دارد.
مجموعهداستان تلک گرگ/ عبدالواحد رفیعی
و در دهمین پادکست مجموعه داستان “تلک گرگ” نوشتهی عبدالواحد رفیعی، نویسندهی افغانستانی ساکن برلین، را معرفی کردهایم. داستانهای این مجموعه همگی در روستاهای افغانستان میگذرند. نویسنده تنها به توصیف سطحی از طبیعت و مردم روستا نمیپردازد بلکه از اتفاقهای تاریک و پنهان روستا پردهبرداری میکند. “زوال” درونمایه اصلی داستانهای این مجموعه است که حاصل جنگی بیمعنا است.
Stories and Reviews 